Het spijt ons ten zeerste u mede te moeten delen dat er wederom een catastrofe op wereldwijde schaal heeft plaatsgevonden …
En nee, we bevinden ons dit keer niet in de één of andere post-apocalyptische franchise à la Fallout, waarin we al hakkend, zagend en schietend onze weg moeten zien te vinden door een totaal verwoest en uiterst onherbergzaam woestijnlandschap, terwijl we voortdurend worden belaagd door de resterende gruwelijk gemuteerde bewoners aldaar.
Er is echter wel degelijk sprake geweest van een serie enorme ecologische rampen, waardoor landschappen volledig zijn geruïneerd en beschavingen zijn ingestort. Maar in plaats van door te gaan met het verwoesten van elkaar en van onze omgeving, hebben we voor de verandering besloten om alles nu dan maar eens grondig te herstellen en te herbouwen.
Daarmee zijn we aanbeland bij de thematische achtergrond van het bordspel met de toepasselijke titel ‘Wedergeboorte’, oftewel Rebirth. Het speelt zich af in de toekomst en het valt onder de noemer ‘Gebiedscontrole’, maar het is veel te kleurrijk en veel te vreedzaam om verward kunnen te worden met één of ander duister Science Fiction-spel. Nee, het is op en top een Euro, waarin je, al punten verzamelend, in volkomen harmonie met de natuur de dorpen, steden, kastelen en kathedralen van het futuristische Schotland en/of Ierland gaat herstellen.
Rebirth komt uit de schier onuitputtelijke creativiteitskoker van Reiner Knizia.
Knizia? Waar kennen we die naam ook maar weer van?
Nou … waarvan eigenlijk niet? Werkelijk honderden en honderden spellen heeft deze enorm productieve Duitse spellenbedenker (met een doctorsgraad in de wiskunde) op z’n conto staan. Uit de afgelopen paar jaar zijn dat bijvoorbeeld Cascadero, MLEM: Space Agency, Zoo Vadis en Mille Fiori. En wat te denken van het wereldberoemde De Zoektocht naar El Dorado? Of van L.A.M.A? Dat zijn stuk voor stuk titels die menig spellenplank opsieren.
O, en dan vergeet ik nog bijna The Lord of the Rings te noemen—het coöperatieve spel uit het jaar 2000, waar ik en mijn broers destijds in eerste instantie geen snars van snapten, omdat we tot dan toe alleen nog maar competitieve spellen hadden gespeeld. Het moge duidelijk zijn: eigenlijk behoeft het fenomeen Dr. Reiner Knizia helemaal geen introductie. Maar we hebben het tussen de regels door stiekem toch maar weer eventjes snel gedaan. Ere wie ere toekomt, is het niet?
Terug naar Rebirth. Wat een bijzonder aangename verrassing was dit spel hier bij ons thuis! Een Tegel-Legger is namelijk niet het genre waar we normaalgesproken snel naar grijpen. Maar misschien moeten we dat dan toch maar ’ns wat vaker doen, want met Rebirth vermaken we ons echt uitstekend.
Er gaat iets ontzettend rustgevends vanuit: tegeltje pakken, eventjes goed kijken waar je ’m het meest opportuun kunt plaatsen op de veelkleurige kaart van het toekomstige Schotland of Ierland (één punt krijg je altijd, maar door slimme verbindingen te maken, kunnen er zowaar zo nu en dan puntenregentjes ontstaan), tegeltje neerleggen en weer een nieuwe pakken. Terwijl je medespeler(s) zijn, haar of hun ding doen, kijk je alvast in alle rust even naar wat er allemaal eventueel bij je volgende beurt mogelijk zou kunnen zijn, ondertussen intens genietend van de fraaie vormgeving van het speelbord, de prachtige prent op de speldoos, en, niet te vergeten, de kunstige Keltische symbolen op de schitterend gemaakte kasteel- en kathedraalspelcomponenten … En voordat je het weet, ben je alweer aan de beurt.
Oei, wel even goed blijven opletten nu. Wat wilde ik ook alweer doen met dit voedselproductiefiche? Ah, ja, aanleggen bij die keten daar in het Hoge Noorden. Kijk eens aan: vier aaneengeschakeld, da’s alweer vier punten erbij en het tegeltje kwam ook nog eens naast een kasteel te liggen, waarvan ik nu dus het eigenaarschap mag claimen en dat, als ik de meerderheid in de nabije omgeving ervan weet te behouden, me aan het einde van het spel vijf punten oplevert. O, en kijk eens aan: ook nog een aangrenzende kathedraal. Daardoor krijg ik ook weer een nieuwe Missiekaart in handen, waarmee straks wellicht ook de nodige punten vallen te verdienen.
U hoort het wel: punten, punten en nog eens punten. Tussentijdse bonussen. Eindspelbonussen. Rebirth weet z’n spelers voortdurend te verwennen met beloningen en dat geeft elke spelersbeurt telkens weer een zekere mate van voldoening.
Totdat … één of meerdere tegenstanders akelig beginnen uit te lopen op het scorespoor dat zich aan de randen van het speelbord bevindt. Dan kan de frustratie eerlijk gezegd ook behoorlijk toeslaan.
Maar in de veelheid aan speelrondes die we inmiddels achter de rug hebben, bleek die soms bittere ontmoediging nooit van lange duur. Inhaalslagen zijn namelijk zomaar gemaakt in Rebirth. Je kunt in een mum van tijd weer voortuitspringen op het spoor met tussentijdse scores van vijf, acht, of zelfs wel dertien punten. En vergeet de Kathedraalkaarten niet, die, als je de Missies hebt weten te behalen, aan het eind van het spel nog een ware puntenstortbui op kunnen leveren. Plus het feit dat je voor elk kasteel van jouw kleur vijf punten per stuk krijgt. Dat kan er allemaal nog eventjes flink inhakken en ervoor zorgen dat er alsnog een onverwachte winnaar uit de bus komt. Eindscores van ruim boven de 200 punten zijn zeker geen uitzondering.
U merkt denk ik wel dat we erg enthousiast zijn over Rebirth. Het spel speelt heerlijk, de beurten verlopen vlot, de vormgeving is bijzonder fraai en zeer aansprekend, de constante puntentoebedeling is alleszins motiverend en, alsof dat allemaal nog niet genoeg is, bevinden er zich niet één, maar zelfs twee spellen in de doos.
De Schotland-variant is namelijk de laagdrempelige versie, die je met alle soorten van genoegen met het hele gezin kunt spelen. Daarin plaats je om en om je tegeltjes, probeer je rijen van Voedsel- en Energie-producerende faciliteiten aan te leggen, en de meeste invloed in de Schotse nederzettingen te krijgen. Ondertussen hou je in de gaten of je de meerderheid in aangrenzende gebieden hebt, zodat je kastelen in jouw kleur mag neerzetten en stukjes mee mag bouwen aan de verrijzende kathedralen. Ook het toe-eigenen van een havenplaats kan je zo nu en dan nog een extra puntje opleveren. Het wat meer strategische element in ‘Scotland’ wordt gevormd door de Missiekaarten die je door kathedralenbouw in handen krijgt. Die blijven verborgen voor je medespeler(s) en zorgen ervoor dat je wat meer gaat werken aan punten opleverende lange-termijndoelen (zoals ‘Zorg ervoor dat je aan het eind van het spel de meeste kastelen op het bord hebt’).
Als je het speelbord omdraait, wordt de kaart van Ierland zichtbaar en worden er nog meer van dergelijke strategische aardigheidjes aan Rebirth toegevoegd, waardoor het spel veelomvattender en een tikkeltje ingewikkelder wordt, maar daardoor naar alle waarschijnlijkheid ook interessanter voor meer ervaren spelers. De Missiekaarten zijn in deze variant bijvoorbeeld nog maar voor een heel klein deel verborgen, want het grootste aantal daarvan (acht willekeurig geselecteerde kaarten, om precies te zijn) ligt nu in een openbaar aanbod. Je zult nu wat vaker moeten checken of je één of meerdere van die publieke doelen behaald hebt, en als dat het geval is, mag je de bijbehorende punten claimen door één van je kathedraal-componenten erop te leggen.
Verder bevat de Ierland-kaart maar liefst veertien Ronde Torens, die op maar liefst zes verschillende manieren zeer aantrekkelijke bonussen op kunnen leveren, variërend van ‘Plaats in deze beurt niet één, maar twee van je tegeltjes’ tot ‘Scoor (als je aan de voorwaarden voldoet) in één klap dertien punten’.
Qua speelwijze verschilt Ierland in de basis niet heel erg veel van Schotland, maar je zult, met name in het begin, als je nog aan de diverse tactische toevoegingen moet wennen (en het regelboek, dan wel de bijzonder handige spelershulpkaarten, er nog regelmatig op zult moeten naslaan om te checken hoe en wanneer een Torenbonus nu ook al weer precies geactiveerd werd), dat het geheel wat minder kalmpjes voortkabbelt dan in de Schotse Hoog- en Laaglanden, aangezien je ogen voortdurend heen en weer flitsen om te controleren of je niet ergens kansen, of beter gezegd: een vette voorraad punten, laat liggen.
We kunnen niet anders dan concluderen dat Der Knizia, in samenwerking met de creatievelingen van Mighty Boards, opnieuw een spel van grote klasse heeft afgeleverd. Natuurlijk, Rebirth had ook net zo goed over een fictieve weergave van Duitsland en/of Frankrijk kunnen gaan. Immers: kastelen, kathedralen en mooi (eventueel in de toekomst met gezwinde spoed te herstellen) natuurschoon vinden we aldaar ook bij de vleet. Maar dan hadden we het moeten doen zonder die fraaie Keltische symbolen op de speelstukjes die we nu hebben. Dus nee, dat mogelijke Opgeplakt-Thema-kritiekpuntje kunnen we met goed fatsoen ook niet overeind houden.
Deze bordspelparel krijgt van ons dan ook 9.0 van de 10 punten, omdat we (als we ons dan toch met mogelijke toekomstscenario’s bezig moeten houden) wel met enige zekerheid durven te voorspellen dat deze smaakvolle PuntenSalade over heel wat jaartjes nog steeds op speeltafels over de hele wereld opgediend wordt.
(The English version of this review can be found here)